Hiperglikemia, jaki wpływ na diabetyka ma wysoki cukier?

Kiedy trzustka przestaje produkować insulinę lub w organizmie wzrasta insulinooporność, hiperglikemia jest stanem, który najczęściej daje się we znaki cukrzykowi. Brak kontroli nad wysokimi cukrami niesie ogromne ryzyko powikłań. Jest niebezpieczny, bo jak zwykło się mówić: cukrzyca nie boli.

O hiperglikemii, czyli wysokim poziomie glukozy we krwi mówimy, kiedy jej stężenie przekracza 140mg/dl. Tak, normy dla osoby zdrowej to 70-140mg/dl, przy czym górną wartość graniczną powinno się osiągnąć do maksymalnie dwóch godzin od zjedzenia posiłku.

Chorzy na cukrzycę wiedzący najwięcej żyją najdłużej - Prof. Joslin

Poziom cukru we krwi może wzrosnąć (chwilowo) nawet u osoby zdrowej. Dzieje się tak po zjedzeniu bardzo obfitego i bogatego w cukier posiłku albo w sytuacji stresowej. Często zdarza się tak, że badania krwi osób zdrowych, wykonywane na przykład po trafieniu do szpitala (złamanie, wypadek itd), wykazują, że cukier jest ponad normę- jest tak dlatego, że nasz układ hormonalny to nie tylko wydzielanie insuliny i glukagenu. To również szereg innych hormonów, które są uwalniane w różnych dawkach, o różnych porach doby, zależnie od sytuacji, wieku i płci.

Przyczyny hiperglikemii u diabetyków:

• Złe wyrównanie metaboliczne. Brak kontroli nad cukrami.
• Nieodpowiednia dieta. Szczególnie w przypadku osób z cukrzycą typu 2. Ignorując chorobę nie zmienia się nawyków żywieniowych. Jeśli osoba z cukrzycą typu 2 nie będzie kontrolowała swojej diety, nie będzie dążyła do redukcji wagi (zwłaszcza jeśli jest osobą z nadmiarem kilogramów), cukry nie wrócą do prawidłowych poziomów nawet jeśli wprowadzi się metforminę.
• Brak podawania insuliny. Tutaj bardziej chodzi o cukrzycę typu 1. Organizmu nie można oszukać. Nie można zjeść (zwłaszcza węglowodanów) i nie podać insuliny. Hiperglikemia występuje w sytuacji, kiedy insulina nie została podana lub zaaplikowano zbyt małą dawkę. Pojawia się też w przypadku zatkanego wkłucia (jeśli używa się pompy insulinowej) lub, gdy insulina nie działa prawidłowo (np. zepsuje się, przegrzeje, przeterminuje)
• Stres. Sytuacje stresowe bardzo odbijają się na cukrach diabetyków i mogą wpływać na wielogodzinne hiperglikemie.
• Choroby. Infekcje mają ogromny wpływ na cukry. Powodują wzrost odporności na insulinę. Hiperglikemia pojawia się w sytuacji gorączki. Podwyższone bez wyraźnego powodu (naszej winy) cukry, mogą zwiastować infekcję.

Objawy hiperglikemii

- Ciągle chce się pić - suchość w ustach, pragnienie

- Bardzo często chodzi się do toalety - mocz ma intensywny zapach i kolor

- Nerwowość - skrajne, emocjonalne reakcje, rozdrażnienie

- Brak apetytu

- Nudności, bóle głowy, uczucie dyskomfortu

- Kiedy pojawiają się ciała ketonowe: zmęczenie, osłabienie, nieprzyjemny zapach z ust.

O skutkach wysokiego cukru

W rozmowach z diabetykami, często słyszę poniższe zdania:

"Ale ja nie czuję, że mam wysoki cukier", "Boję się niedocukrzenia, dlatego wolę trzymać wyższe poziomy", "Przecież nic mnie nie boli to w czym problem?", "Naprawdę wysoki cukier może być groźny? Moja babcia/ciocia/sąsiadka/znajoma żyła z wysokim cukrem wiele lat!"

Ludzie powtarzają sobie jak mantrę zdanie, że lepiej wyżej niż za nisko. Problem polega na tym, że nie potrafią określić ile tego "wyżej" powinno być. Są ludzie, którzy tygodniami, miesiącami mają cukry od 200mg/dl wzwyż. Organizm przyzwyczaja się do wysokich poziomów i każdy "spadek" do normalnego poziomu zaczyna być nieprzyjemny, dawać objawy hipoglikemii kiedy tak naprawdę poziom cukru jest w końcu normalny.

Jeśli hiperglikemia utrzymuje się kilka godzin zawsze należy wykonać test paskowy (KETODIASTIX) oznaczając poziom cukru oraz ciał ketonowych w moczu.

Kwasica ketonowa to jedno z największych zagrożeń w cukrzycy. Pojawia się przy długo utrzymującym się wysokim cukrze, niedoborach insuliny oraz przy stosowaniu diet ketonicznych (takich, w których unika się spożywania węglowodanów). Temat kwasicy rozwinę w innym poście.

Powtarzam: cukrzyca nie boli. 

Daje pozory normalnego życia, bo przecież diabetyk często czuje się świetnie. Za zaniedbywanie cukrów i ignorowanie tej bezbolesnej choroby, wiele osób słono płaci! W jaki sposób?

- Amputacją kończyn. Stopą cukrzycową. Martwicami skóry. Nie gojącymi się ranami, które z czasem zaczynają gnić.

- Udarem. Zawałem serca. Jest to najczęstsza (po hipoglikemii), przyczyna śmierci diabetyków! W wyniku zmiennych cukrów, naczynia krwionośne rozszerzają się i obkurczają, tracą swoją elastyczność, w końcu układ krążenia się poddaje i dochodzi do dysfunkcji układu krążenia

- Chorobami nerek. Próg nerkowy glikemii wynosi 150-180mg/dl. W okolicach tych wartości narządy zaczynają intensywną filtrację, żeby pozbyć się z organizmu nadwyżek glukozy. Jeśli dzieje się tak chwilowo, nerkom nic się nie dzieje, ale co jeśli muszą pozbywać się wysokiego cukru przez miesiące czy nawet lata non stop? W skrajnych przypadkach powikłania są tak poważne, że następuje konieczność dializowania i przeszczepu. 

- Chorobami oczu. Ogromna liczba diabetyków stopniowo traci wzrok w wyniku retinopatii. Stan nawodnienia oka, stan naczyń krwionośnych w oczach jest uzależniony między innymi od poziomu cukru we krwi. 

- Chorobami układu nerwowego. Brak czucia, zaburzenia w odczuwaniu temperatur.

Organizm walczy z hiperglikemią uruchamiając szereg mechanizmów, ale nie jest w stanie sobie poradzić samodzielnie z wysokimi poziomami glikemii, które utrzymują się przez długi okres czasu.

SKUTECZNYM SPOSOBEM NA OBNIŻENIE POZIOMU CUKRU U DIABETYKA JEST:

• PODANIE INSULINY W ODPOWIEDNICH DAWKACH (TYP 1)
• ZWIĘKSZENIE WRAŻLIWOŚCI NA INSULINĘ ORGANIZMU I/LUB PODAWANIE INSULINY W ODPOWIEDNICH DAWKACH ORAZ ZMIANA TRYBU ŻYCIA (DIETA+RUCH) (TYP 2)

Nie ma innego sposobu na obniżenie cukru u diabetyka, niż podanie odpowiedniej dawki insuliny.

Osoby z cukrzycą typu 2 mogą dyskutować o właściwościach morwy białej, herbat obniżających cukier, piciu ogromnych ilości wody z cytryną. To nie są sposoby, które leczą hiperglikemię i cukrzycę. Oczywiście, jeśli chcemy i czujemy się ze sobą lepiej wspomagając się ziołami czy piciem dużych ilości wody, wolny wybór. Mamy do tego prawo, ale nie zawierzajmy suplementom do tego stopnia, że ograniczymy się tylko do ich picia/zażywania. Kiedy zjemy syty obiad, poprawiony kawałkiem ciasta, nie łudźmy się, że popicie go małym wiaderkiem herbaty z morwy naszemu organizmowi wystarczy. Ja zamiast w suplementy wolałabym zainwestować w lepszej jakości jedzenie i dobre kijki do nordic walkingu ;)

O dobry poziom cukru we krwi trzeba dbać na wielu płaszczyznach:

- odpowiednie leczenie: insulina w cukrzycy typu 1 lub metformina (plus ew. insulina) w cukrzycy typu 2

- ruch, spacery, aktywność na świeżym powietrzu

- rozsądne jedzenie, ograniczenie cukrów prostych, kontrola nad ilością zjadanych węglowodanów, zwiększenie ilości warzyw w diecie. Dietą można redukować ilość podawanej insuliny, ale nie zastąpi ona insuliny u cukrzyka typu 1!

- edukacja - trzeba być świadomym, że cukrzyca to choroba, która może wystawić wysoki rachunek. Pewnie nie od razu, ale prędzej czy później przyjdzie diabetykowi zapłacić za każdy tydzień/miesiąc/rok hiperglikemii.

Pamiętajmy, że każdy z nas jest inny i powikłania (lub ich brak), samopoczucie, reakcje organizmu mogą być różne. Jedynym niezmiennym faktem jest to, że długoterminowa hiperglikemia i skoki cukru nie są dobre dla KAŻDEGO organizmu. Uważam jednak, że każdy z nas powinien robić wszystko, aby mieć poczucie wewnętrznego spokoju i móc powiedzieć "Robię wszystko, żeby nie doprowadzić do powikłań i nie mam sobie nic do zarzucenia. Mam kontrolę nad swoją cukrzycą!"

Related Items ABC CUKRZYKA