Kalkulator bolusa - jak sprawić by cukrzyca była lepiej kontrolowana?

W rozmowach z rodzicami świeżo zdiagnozowanych dzieci, często padają pytania o kalkulator bolusa. Pomimo posiadania pomp insulinowych sporo dzieci nie ma go ustawionego w pompie. Powody są różne - strach początkujących rodziców cukrzycowych, niewiedza, a także brak zachęty i informacji ze strony diabetologa i zespołu medycznego. Tymczasem kalkulator bolusa to jeden z najprostszych sposobów na to, aby cukrzyca była lepiej kontrolowana.

Zacznijmy od tego, czym jest kalkulator bolusa. Jest to zespół danych w pompie, po których wprowadzeniu urządzenie jest w stanie samodzielnie wyliczyć wielkość korekty czy zaproponować dawkę insuliny do posiłkowej oraz wskazać ilość insuliny aktywnej w precyzyjny sposób. Czyli wszystko to, co rodzic musiałby mieć w głowie, policzyć, zapisać na kartce, a następnie podać, znajduje się w pompie. Po ustawieniu danych wystarczy wpisać tylko ile wymienników zjadło dziecko, a pompa sama wyliczy i zaproponuje dawkę insuliny.

Jak ustawić kalkulator bolusa?

Ustawienie kalkulatora bolusa jest proste. Wystarczy znać kilka danych i poświęcić parę minut.

W każdej pompie insulinowej znajdziemy opcję USTAWIENIA INSULINY a w niej

USTAWIENIA KALKULATORA BOLUSA. Kiedy już się do nich dostaniemy, wystarczy ustawić cztery parametry. Najlepiej jest robić to na początku w obecności i przy porozumieniu z lekarzem lub pielęgniarką diabetologiczną, którzy znają dziecko. Doświadczeni rodzice bardzo często sami zmieniają sobie ustawienia w kalkulatorze bolusa, ponieważ zaznajomili się już z zasadą jego działania i wiedzą, który parametr zmienić, aby osiągnąć określone cukry. Podkreślam jednak, że początkujący rodzice pierwszych ustawień kalkulatora bolusa muszą dokonać pod okiem specjalisty!!

WSKAŹNIK WW. Tutaj ustawiamy przeliczniki na posiłki, czyli ustalamy ile jednostek insuliny dziecko dostaje na 1WW. Jest to parametr, który ustala lekarz diabetolog. Potem, na podstawie obserwacji cukrów, przeliczniki zawsze można zmienić - zwiększyć lub zmniejszyć. Zazwyczaj jest tak, że najwięcej insuliny podaje się na śniadanie (ze względu na poranną mniejszą wrażliwość na insulinę). Na każdy posiłek można ustalić inny przelicznik. U nas na przykład jest tak (są to dane przykładowe - każde dziecko ma ustalane własne przeliczniki!!):
Jak widzicie do godziny 10:30 Franek na każde 100kcal (ponieważ jesteśmy na systemie kalorycznym a nie wymiennikowym), dostaje 0,65j insuliny, do godziny 18:00 0,6j a po godzinie 18:00 0,5j.

Kalkulator bolusa. Ustawienie: Wskaźnik WW. Cukromania.

WSPÓŁCZYNNIK WRAŻLIWOŚCI NA INSULINĘ. W tym miejscu ustalamy wrażliwość organizmu na insulinę, czyli obliczamy, o ile w organizmie obniży 1 jednostka insuliny. Na tej podstawie, w połączeniu z pozostałymi danymi, kalkulator bolusa będzie dokładniej obliczał dawki insuliny na korekty oraz decydował, czy do insuliny posiłkowej powinno się dodać lub odjąć insulinę. Wszystko po to, żeby 2 godziny po posiłku cukier zamknął się w zalecanym przez lekarza zakresie (np. 90-140mg/dl)

Współczynnik wrażliwości na insulinę pomaga wyliczyć reguła 1800. Wystarczy sprawdzić, ile insuliny na dobę (w sumie) dziecko przyjmowało przez ostatnie dni. Jeśli było to na przykład 10 jednostek na dobę:

1800/10j= 180mg/dl - mniej więcej o tyle obniży cukier podanie 1j insuliny. Wydedukować z tego możemy, że 0,1j podana przez pompę obniży cukier o 18mg/dl a 0,5j o 90mg/dl.

Kalkulator bolusa. Wrażliwość na insulinę. Reguła 1800. Cukromania

DOCELOWA GLU (GLIKEMIA). W tym miejscu decydujemy, do jakiego cukru chcemy dążyć o określonej porze doby. Proponowane przez lekarza przedziały mogą być różne - 80-110, 90-140, 70-100, wszystko zależy od cukrów. Kalkulator bolusa będzie wiedział do jakiego przedziału cukrów powinien dążyć i ile insuliny doliczyć przy podwyższonym cukrze albo odjąć kiedy cukier jest niski a my podajemy bolusa na posiłek.

Kalkulator bolusa. Docelowa glikemia. Cukromania.

CZAS AKTYWNOŚCI INSULINY. W przypadku pomp insulinowych, (w których stosuje się tylko insuliny krótko działające, najczęściej Novorapid lub Humalog), czas aktywności insuliny wynosi 3 godziny. Oznacza to, że podana dziecku dawka insuliny na posiłek będzie działała przez 3 godziny. Musimy pamiętać, że insulina zaczyna działać około 15 minut po podaniu a swój szczyt mocy ma około 1,5 godziny od podania! Im bliżej trzeciej godziny, tym słabsze jest jej działanie. Na tej podstawie kalkulator bolusa oblicza ilość aktywnej insuliny w organizmie i np. jeśli po godzinie będziemy chcieli zrobić korektę, wartość wyliczonej dawki może wynieść 0j. Dlaczego? Dlatego, że w organizmie jest jeszcze dużo aktywnej insuliny i kalkulator prognozuje, że ta ilość wystarczy, aby po 2 godzinach cukier znalazł się na prawidłowym poziomie (takim jaki jest ustawiony w docelowej glikemii).

Kalkulator bolusa. Czas aktywności insuliny. Cukromania.

Może na początku wygląda to bardzo skomplikowanie, ale kalkulator bolusa bardzo ułatwia życie z cukrzycą! Nie demonizujmy go, bo nie wierzę, że ręczne wyliczanie wszystkiego jest szybsze i wygodniejsze... Wbrew pozorom ustawień nie trzeba zmieniać bardzo często - ja robię to przy okazji wizyty u diabetologa, a jeśli Franek jest chory, czy też ma podwyższone cukry, zmieniam odpowiednie ustawienie, np. wrażliwość na insulinę, która przecież zmienia się też wraz z rosnącym i jedzącym coraz więcej dzieckiem.

Kalkulator pomaga nam w uciążliwych wyliczeniach oraz codziennej insulinoterapii, wykonując za nas część pracy. Warto poprosić o ustawienie go już przy pierwszym podpięciu pompy insulinowej.

Nie bójcie się pytać diabetologów i pielęgniarek diabetologicznych o ustawienie.
To, co na początku wydaje się bardzo skomplikowane, bardzo szybko sprawi, że poczujemy ulgę :)

Related Items ABC CUKRZYKA